• Praia
  • 29℃ Praia, Cabo Verde
Léki – Terseru párti
Cultura

Léki – Terseru párti

ATU II

SÉNA I

Suzana sai di lója el-so e bai ruma artigus ki sta na móntra.

SUZANA — Nogósiu sta fraku li na aldeia! Te gosi inda N ka bende más di ki un léki, i mesmu asin N bende-l pa un presu kuazi di móia… apéna pa N tra-l di nha mo. Kenha ki ten dinheru pa gasta, ta bai faze ses kónpra so la sidadi. Ku pobri nu ka ta nganha kuazi nada. Kusaké ami e tola, N ta fika li N ta perde nha tenpu; kaba go, na meiu di tudu kes kanpunes bakan li, sen ruspetu, ki ka sabe nen distrinsa un kapelista di un bendedera di leti, ortalisa ku obu. Edukason ki N dadu la na sidadi, ka ta sirbi pa nada li na kel kau li. Aes e tudu kelmé; Suzana, Joaninha, Marga­rida, Lúsia, rabidanti, kabrera, kanponéza: es ta komfundi un ku kel otu. Kes dos senhóras li ta diferensia di kunpanheru, mas ka txeu: poku, pokísimu. Kaba inda kel fasténta di Joani­nha, so pamodi el e protejedu, e kuda ma el e grandi algen. E oferesedu un léki? Oh, ki lindu fegura! E al bana li-sin… asi… Oh, Nhor Dés ta djuda ki e ta faze-u purbetu! E kusa ki ta da algen gana ri, mas ki asves ta po-nu perde kabésa. Ami li mi e si; ja ki N edukadu sima debe ser, N ka pode seta salbaxariâ.

E xinta e trabadja.

SÉNA II

KANDA — Timenti N ka poi tudu na pratu linpu N ka ta sosega. N odja Evaristu ta sai di kapelista, kaba e bai ter ku Joaninha. De serteza e oferese-l algun kusa. Dexa N bai odja si Suzana sabe da-m algun informason. Nha tia ta flaba si: nu ka debe kunfia na algen sen nu konxe-l dretu. Koitadu di mi! Si N bai te ki N diskubri ma e sa ta poba mi kornu! El e nha purmeru mos. Teoxi N ka kreba más ningen ki ka el.

E ba ta txiga pertu di Suzana.

SUZANA — Oh, D. Kanda! Un kiriada prontu pa sirbi-nha.

E labanta.

KANDA — Bondiâ, Nha Suzana! Kusé ki nha sta na el? E un kusa mutu bunitu!

SUZANA — N sa ta dizenfada na fase un toka.

KANDA — Pa nha bende?

SUZANA — E pa N bende, mas so Deós sabe ki tenpu.

KANDA — Sikadjar N pode ta meste un toka pa N ta durmi ku el.

SUZANA — Tanbe N tene. Nha kre pa N mostra-nha?

KANDA — Nau! Nau! Nu ten tenpu. Ta fika pa otu vólta.

SUZANA — Nha kre xinta un txos li-sin?

E oferese-l un kadera.

KANDA — I anha go?

SUZANA — Oh, ami N ta bai panha un kadera la dentu. (E kanba na lója e panha un kadera di padjinha) Nha xinta na kel-li, nha ta fika más midjor.

KANDA — Nha xinta tanbe, nha kontínua trabadju di-nha.

E xinta.

SUZANA — Dja N fika rai-di sabi ku es bizita di-nha. (E xinta) Ta odjadu ma nha e un algen ki ten edukason. Ki nâse di bons algen, ka ta nporta sta djuntu ku kuaker un. Kes baldubinus di li es e tudu soberbus sima Diabu, i kel Joaninha la nton… propi nen N ka ta fla nada.

KANDA — I sobri Joaninha: nha odja-l kantu e sa ta papiaba ku Nhu Evaristu?

SUZANA — Si N odja-l?! Ku kel nha dos gran di odju li propi!

KANDA — Es dura ta papia.

SUZANA — I nha sabe kusé ki kontese dipos? Nha sabe brónka ki da?

KANDA – N obi barudju, algen ta diskuti. Es fla-m ma Koronatu ku Krispinu staba kuazi ta pila géra ku kunpanheru.

SUZANA — E si mé, i pur kóza di kel be­leza, di kel jóia.

KANDA — Mas pamodi go?

SUZANA — Pamodi siúmus ki un teneba di kel otu, siúmus di Nhu Evaristu.

KANDA — Nha atxa ma Nhu Evaristu ten algun ligason ku Joaninha?

SUZANA — Ami N ka sabe nada, N ka ta mete na bida dus otus i N ka kre odja ningen mariadu, mas si taberneru ku sapateru ten siúmus del, es ten rezon.

KANDA (afastadu) — Ai di mi! Nha xintidu ka ta ngana-m.

SUZANA — Nha diskulpa-m, N ka kre sukundi-nha nada.

KANDA — Ka kre sukundi-m nada? Modi?

SUZANA — N ka sabe si nha ten algun fraku pa Nhu Evaristu…

KANDA — Oh, nau, Deós mi libri. Ami N konxe-l pamodi asves e ta ben nos kasa; el e amigu di nha tiâ.

SUZANA — N ta konta-nha verdadi. (Dentu del) N ta spéra ma e ka ta bai xatia ku isu. (Rixu) N kudaba ma nha ku Nhu Evaristu nhos tenba… sen nun manha, onestamenti, mas dipos ki e ben nha lója es palmanhã li, N pursebe ma N staba nganadu.

KANDA — E kanba na lója di-nha es palmanhã?

SUZANA — Aian. N ta konta-nha… e ben so kunpra un léki.

KANDA (argóza) — E ben kunpra un léki?

SUZANA — Aian. Komu N odja ma di-nha kebra, pamodi di kel gardion, N fla logu dentu mi, ma e sa ta kunpraba pa Nha Kanda.

KANDA — E ben kunpra nton pa mi!

SUZANA — Oh, dja nha ngana; N ta fla-nha ma até N otreve purgunta-l si e sa ta kunpraba el pa nha. E kudi-m ku uns manera… sima ki N falta-l. E fla ma e ka el ki ta kunpra léli pa nha; ma kinporta-l Nha Kanda! Ma léki e teneba otu distinu pa e da.

KANDA — Kusé ki e fase ku léki?

SUZANA — Kusé ki e fase? E oferese Joaninha.

KANDA (el-so, nervóza) — N sta perdedu, N sta dizusperadu!

SUZANA (rapara ma e sta nervóza) — Nha Kanda!

KANDA — Kel ofensa li ka ten perdon.

SUZANA — Ave mariâ, kusé ki dja N fase! Nha ten kalma! Sikadjar algun kusa ka sta splikadu dretu.

KANDA — Mas e ka da Joa­ninha léki?

SUZANA — Oh, kel go mé, N odja ku kes nha dos odju li, ki un diâ téra ta kume.

KANDA — Nton pamodi ki nha sta fla ma algun kusa debe sta mal splikadu?

SUZANA — N ka sabe… N ka kre pa ki pamodi mi…

SÉNA III

Jetrudi, na pórta di se palaseti.

SUZANA (pa Kanda) — Oh! Ala tiâ di-nha ta ben la.

KANDA (pa Suzana) — Pur amor di Deós, so ka nha fla-l nada.

SUZANA – Ka ten prigu. (Di lonji) Inda kaba e kre sukundiba!… Ki fase mal e el. Pamodi ki e ka ta papia verdadi?

JETRUDI – Kusé ki nha sta na el li, subri­nha?

Kanda ku Suzana labanta.

SUZANA – Nha fase favor di kunpanha-m un bokadinhu.

KANDA – N ben djobe si nha tene toka di noti li.

SUZANA – Aian, e si mé, e purgunta-m pa artigu. Ka nha tuntunhi, pamodi nha sta dretu djuntu ku mi. N ka bandida, na nha kasa ningen ka ta ben.

JETRUDI – Tudu disparati ka ta justifika, Nha Suzana.

SUSANÀ – Oh, N ten mutu kuidadu na faze nhas kuzas, pa N ka faze asnera.

JETRUDI – Pamodi ki nha ka flaba-mi ma nha mesteba un toka?

KANDA – Nha staba na gabineti nha ta skrebe, N ka kreba nkomoda-nha.

SUZANA – Nha kre odja? Nha dexa-m bai buska. Nha xinta li-sin, pur favor.

E da Nha Jetrudi se kadera pa xinta na el e kanba na lója.

JETRUDI (pa Kanda, timenti e ta xinta) – Nha ka da fe di kel bran-bran entri resebedor di óspri ku sapateru?

KANDA – Fladu ma foi pur amor, pur siúmus. (E xinta) Sta-m ma foi pamodi Joaninha.

JETRUDI – Dja da-m dor del, pamodi el un meninu fémia dretu.

KANDA – Ah, senhóra nha tiâ, nha ta diskulpa-m más, mas N ten obidu tantus kuza del, ki N atxa ma e midjor nu ka dexa-l kanba na nos kasa más.

JETRUDI – Pamodi? Kusé ki es konta-nha?

KANDA – Dipos N ta fla-nha. I nha obi sima N fla-nha. Ka nha toma-l más na kasa nha. Mi ki fla-nha. I konsedju e kaldu frangu.

JETRUDI – Komu e ta baba unde nha más di ki na mi, N ta dexa-nha trata-l módi nha ntende.

KANDA (afastadu) – Skumungada! E ka ta torna otreve ben parse li nha frenti.

SUZANA (torna volta) – Alê tokas li, senhóra. Nha djobe, nha skodje i nha tra.

Es fika es tudu tres konsentradu na skodje toka, ta papia ketu ku kunpanheru.

SÉNA IV

KONDI – Dja N fika rai-di sabi sima nhu kunfia na mi i nhu konta-m segredu di nho. Ago nhu pode dexa ku mi, ka nhu dizanima.

BARON – N sabe ma nho e amigu di Nha Jetrudi.

KONDI – Oh, mi ki ta fla-nho. Éla e un mudjer te ki kaba na nada. Ki ten sertu talentu. Ami N gosta di leteratura i N ta adora papia más ku el di ki ku kualker otu. Duréstu, e un mudjer koitadu. Se maridu dexa-l ku kel kasinha la, ku un padás di txon i, pa ki es ruspeta-l li, e meste ki N toma kónta del.

BARON – Viva Nhu Kondi, ki ta toma kónta di viúvas ku mudjeris bunitas.

KONDI – Módi nhu kre? Nes mundu nu ten ki ser bon di kualker manera.

BARON – Nton nhu ta faze-m kel favor…

KONDI – Ka ten problema. N ta fla-l, N ta pidi-l se subrinha pa un kavaleru nha amigu; i si N pidi-l, N ten serteza ma e ka ta kúnfia, ma e ka ta ten koraji pa e fla manau.

BARON – Nhu ta fla-l ami e kenha.

KONDI – Paké, si e mi ki ta pidi-l?

BARON – Mas Nhu sa ta bai pidi-l pa mi?

KONDI – Pa Nho.

BARON – Nhu sabe ben ami e kenha?

KONDI – Nton nhu atxa ma N ka sabe anho e kenha? Ma N ka sabe kál ki e postu di nho, kusas ki nhu ten, kál ki e trabadju di-nho? Poxa! Anos ki e titular, nos moku nu ta konxe kunpanheru dretu.

BARON (afastadu) – Oh, modi ki N ta bai goza-l, sen ki N mesteba-el!

KONDI (ansiozu) – Oh, karísimu koléga…

BARON – Kusé?

KONDI – Alê Nha Jetrudi ku se sobrinha.

BARON – Es sta okupadu, parse-m ma es ka odja-nu.

KONDI – Sima nhu fla. Si es odjaba-mi, Nha Jetrudi ta benba ter ku mi.

BARON – Kuandu ki nhu ta bai papia ku el?

KONDI – Gosi li, si nhu kre.

BARON – E midjor ki N ka sta la. Ba ta papia timenti N ta bai na botikáriu.

KONDI – Na botikáriu Pamodi?

BARON – N meste un kusinha di ruibarbu pa dijeston.

KONDI – Ruibarbu? El e kapás di da-nho rais d sabugeru.

BARON – Nau, nau, N konxe. Si ka for bon N ka ta leba. N ta kunfia na nho.

KONDI (nbarsa-l) – Keridísimu koléga!

BARON – Adeós, karísimu koléga. (Afastadu) E maior tolu des mundu.

E kanba na botika.

KONDI (txoma rixu)Nha Jetrudi!

JETRUDI (labanta) – Oh, senhor Kondi! Nhu diskulpa-m, N ka raparaba.

KONDI N kre da-nho un palavra, pur favor.

SUZANA Si dja nhu kre, es kaza e di-nho, nhu pode sta avontadi.

KONDI Nau, nau. (Pa Jetrudi) N tene un kusa pa N fla-nha, mi ku nha. Nha diskulpa-m pa es mansada, mas N ta pidi-nha pa nha ben li-sin.

JETRUDI Dja N sta prontu pa kusa ki nhu kre. Nhu spera-m so N paga un toka ki nu kunpra, N ta bai ter ku nho.

E tra un bolsa pa e pagar Suzana i pa e invita pa e ka dura.

KONDI Nha kre paga dja! Kel vísiu li e kusa ki teoxi N ka xinti.

SÉNA V

Koronatu sai di stalaji el ku Skavetzo, ki bai ku un baril di vinhu na kósta.

KORONATU — Ilustrísimu senhor! Kel baril di vinhu li e pa nho.

KONDI — I kel otu?

KORONATU — Dipos di es li, nu ta leba kes otu; napunde ki nu kre pa nu ntrega-s.

KONDI — Na nha palásiu.

KORONATU — I na kenha ki nu ta kunfia dexa-s?

KONDI — Na nha feitor, si nhu atxa-l la.

KORONATU — N ten medu si N ka atxa-l la.

KONDI — Ntrega-s na kualker pasoâ.

KORONATU — Muitu ben, nu bai.

SKAVETZO — Dipos Nhu Kondi ta ranja-m un trokinhu.

KONDI (pa Skavetzo) — Ka nhu fika pa li ta bebe vinhu nen ka nhu baza-l águ. (Pa Koronatu) Ka nhu dexa-l bai el-so.

KORONATU — Ka nhu xinti medu, ka nhu xinti medu, N ta bai ku el.

E sai.

SKAVETZO (el-so) — Aian, aian, ka meste medu, pamodi entri mi ku patron, dja nu botiza-l.

Sai.

Dipos ki Nha Jetrudi paga e bai pa Kondi. Suzana xinta na se trabadju. Kanda fika xintadu ta papia ketu ku kel otu.

JETRUDI — Nhu ten ami li, Nhu Kondi. Kusé ki nhu kre?

KONDI — Na faxi-faxi. Nha kre da-m subrinha di-nha?

JETRUDI — Da-nho? Kusé ki nhu kre fla ku es da-nho?

KONDI Diaxi-nho! Nha ka ntende? Pa N kasa ku el.

JETRUDI Pa nho?…

KONDI Ka pa mi, mas pa un algen ki N konxe, ki N fla-l ma N ta djuda-l.

JETRUDI — Nhu odja li, Nhu Kondi. Nhu sabe ma nha subrinha ka ten pai ka ten mai, komu e uniku fidju fémia di nha armun, ami ki fika na lugar di se mai.

KONDI — Tudu kel-li, nhu diskulpa-m, e diskursu barnal.

JETRUDI — Nhu diskulpa-m. Nhu splika-m más midjor, kusé ki nhu kre.

KONDI — Bon, i anton?

JETRUDI — Kanda ka erda se pai, sufisienti, ki ta da-l pa e kasa sima e ta kreba.

KONDI — Ka ta fase nada, e ka staba ta pensa na kel-li»

JETRUDI — Mas dexa-m papia. Ami N kebe pamodi di nha maridu.

KONDI — N sabe.

JETRUDI — N ka ten fidju…

KONDI (ardigadu) — Nu ta da-l un doti…

JETRUDI (ku kalor) — Sin, senhor, si partidu da-m ku stangu.

KONDI — Oh, kel desizon li sta kanpion. E mi ki sai ku el, i o ki e mi ki propoi, e pamodi ta da-nha ku stangu.

JETRUDI — N ten serteza ma Nhu Kondi ka ta propoi un algen ki ka bale, mas N ta spera ma nhu ta farta-m korason vontade, ma nhu ta fla-m e kenha.

KONDI — E un nha koléga.

JETRUDI — Modi? Un koléga di-nho?

KONDI — Un titular sima mi.

JETRUDI — Nho…

KONDI — Ka nha ben ku nhe-nhe txeu.

JETRUDI — Nhu k asta dexa-m nen papia. Si nhu ka kre, N ta popa-nho es inkómu i N ta bai nha kaminhu.

KONDI — Va, va, nha dexa di ser runha! Nha papia N ta obi-nha. Ami e mutu edukadu i mansu ku mudjeris; N ta sukuta-nha.

JETRUDI — Na poku palavras N ta fla-nho kusé ki N sta xinti. Un títlu di nobreza ta da valor na un kasa, mas non na un algen. Ka sta-m ma kel nha subrinha anbisioza la, nen ami N ka e pa N bai sakrafika-l pa ídlu di vaidadi.

KONDI (ta brinka) — Oh, ta odjadu ma nha le fábula.

JETRUDI — Kes sentimentus li ka ta pren­dedu nen na fábula, nen na stória. Natureza ta nspira-s i edukason kultiva-s.

KONDI — Natureza, kultura, tudu kel ki nha kre. Kel ki N propoi-nha e baron di Sedru.

JETRUDI — Nhu baron sta paxo­nadu pa nha subrinha?

KONDI — Uí, madami.

JETRUDI — N ta konxe-l i N ten grandi ruspetu pa el.

KONDI — Nha sa ta odja un partidon ki N sta propor-l?

JETRUDI — E un nhaku di omi…

KONDI — E nha koléga.

JETRUDI — E gosta txeu di papia dus otu, mas e ka mau algen.

KONDI — Nton e pa nu anima! Kusé ki nha ta fla?

JETRUDI — Dibagar, dibagar, Nhu Kondi, kes kusas li ka ta desididu asi di un momentu pa otu. Nhu Baron pa ranja maneradi ben papia ku mi…

KONDI — Kel kusa ki mi N fla-nha, nha ta diskulpa-m, mas ka nha ten dúvida. N pidi-nha na se nomi. E rakumen­da-m, e roga-m, e pidi-m dizimóla pa N papia ku nha, e lixonxa-m… Nau, lixonxa, nau; mas N ta pidi-nha.

JETRUDI — N ta fase di kónta ma Nhu Baron sa ta papia verdadi.

KONDI — Nha bá kosa si nha kre! Fase di kónta? Kusa e sertu, i óras ki N fla…

JETRUDI — Prontu, kusa e sertu. Nhu Baron kre-l. Nha bai pidi-l. N meste obi si Kanda ta konsenti.

KONDI — E ka ta sabe; si e ka purgunta-nho.

JETRUDI (irónika) Nhu pode seta ma N purgunta-l.

KONDI — E sta la-sin, Nha papia ku el.

JETRUDI — N ta bai papia ku el.

KONDI — Nton N ta spéra li.

JETRUDI — Nhu da-m lisensa, N ta volta ja. (E finka musuru. El-so) Si Baron sta papiaba na disisu, éra un sorti grandi pa nha subrinha. Mas N tene medu si ela ka sta paxonadu pa kel otu.

E bai ter ku kapelista.

KONDI — Oh! Ku nha boas manera, N ta fase tudu kes otus sima N kre.

E panha se livru e xinta na banku ta le.

JETRUDI — Nha Kanda! Nu bai da un passeiu. N meste papia ku nha.

SUZANA — Si nhos kre utiliza nha jardinzinhu, nhos pode fika la avontadi.

E labanta.

JETRUDI — Aian. E midjor nu bai mé, pamodi N ka pode dura mutu.

E kanba na lója.

KANDA (afastadu) Kusé ki nhu sa ta kre fla-m? Ami e mutu infelis pa N spéra kualker kon­solason.

E kanba na lója.

KONDI — E kapás di e po-m li xintadu un óra N ta spera-l. Inda ben ki N tene kel livru li pa N dizinfada. Literatura e un kusa grandi i rai-di fixi! Un omi ku un bon livru na mo ka ta sta el-so teoxi.

E ta le.

Partilhe esta notícia

SOBRE O AUTOR

Redação