• Praia
  • 29℃ Praia, Cabo Verde
Soldadu Baretu - purmeru párti
Cultura

Soldadu Baretu - purmeru párti

SÉNA I

Séna komesa ku un parada militar. Un pluton di trópa sta formadu, Xefi Pluton sta frenti ta da vós di komandu.

XEFI PLUTON – Atensoooon, pluton: Firmi! Seeee… op. Skerda vooool… ver! Direita vooool…ver! Meia vólta vooool… ver! Un pasu en freeeenti, marxia! Markaaaar pasu! Aten­son… altu! Un pasu pa tráaas, marxia! Meia vólta vooool… ver! (E bira pa Komandanti, e po-l kontinén­sia) Kamarada Komandanti, nhas trópa dja sta prontu pa nhu pasa-s rabista.

Koman­danti pasa rabista. Na meiu di formatura e odja un Soldadu ku korpu xuxu, korkorotadu di lama.

KOMANDANTI – Kel kusa ki sa ta parse la, kor di Monti Biziâ, na meiu di trópas, e kusé?

XEFI PLUTON – E un Soldadu, kamarada Komandanti. E la di Txada Monti, e txoma Baretu.

KOMANDANTI – Kel-la e algen?! Sima kusa ki e toma banhu na lama?!

XEFI PLUTON – Rapasis ki es ben djuntu fla ma teoxi e ka toma banhu. I sikadjar e si mé, pamodi dasdi ki e txiga li, dja ten tres semana, parse-m ma nen bóka e ka laba nun bes.

KOMANDANTI – Manda-l sai di formatura.

XEFI PLUTON – Soldadu Baretu pa sai di formatura.

SOLDADU BARETU – Si e pa N bai toma banhu… Xefi, midjor nhu manda da-m ku po.

XEFI PLUTON – Atenson: Diskaaaansar! (Pluton interu poi na pozison di diskansar) Soldadu Baretu, firmi! Sê op. Un pasu lateral skerdu, marxa! Mea volta voool…ver! Pasu korida en frenti, te fóra di formatura, i ben prezenta li-sin nha frenti. (Soldadu Baretu sai ta kóre bai sakedu se frenti na pozison di fiemi) Diskaaaansar!

KOMANDANTI (pa Xefi Pluton) – Manda-l da di kastigu, dés flekison… sinku kamalhota purmeru, e ta kunsa bai toma banhu.

XEFI PLUTON – Soldadu Baretu: Firmi! Kéda fasial en frenti: un, dos…

SOLDADU BARETU – Tres, kuatu…

E da ku mo na txon, na pozison di da flekison.

XEFI PLUTON – Dés flekison ku dés kamalhóta.

SOLDADU BARETU (kunpri kastigu, labanta poi kontinensia) – Kamarada Xefi Pluton, kastigu kunpridu i Soldadu sta prontu pa otu.

Xefi Pluton fase Komandanti kontinensia.

KOMANDANTI (pa Xefi Pluton) – Manda-l bai toma banhu go.

XEFI PLUTON – Soldadu Baretu, bu pode poi na pozison di diskansar, bu bai bu ba toma banhu bu kunsa ben pa for­matura.

SOLDADU BARETU – Xefi, ami banhu go… N ka ta toma. Nton nhu manda sota.

XEFI PLUTON – Soldadu Baretu : Firmi! Se… op. (Pa pluton) Kuatu Soldadu pa sai di formatura pa ben pega Baretu pa bai da banhu aforsa. (Soldadu Baretu ta bira pa kóre, kuatu Soldadu ta sai faxi di formatura ta pega-l, es ta luta, Soldadu Baretu ta karkatxi) Dos sol­dau pa tarse un tina ku águ, li na parada. (Dos Soldadu ta kóre ta pega na un tina ku águ ta tarse) Un Soldadu pa ben ku un kanéka pa panha águ ku el.

SOLDADU BARETU – Ui… trimodi e modi. Omi nâse omi pa móre un diâ!

II SÉNA

NARADOR

«Baretu kunpri 18 mês di trópa, e sai, mas Txada Monti e ka bai nunka más, nen pa e bai djobe família. Se mai móre ku febri téta pamodi pitxóka kanba-l na dedu’l pe, e tra e dexa saku fika la, pe kofi-kofi-l, ofista, da-l febri téta e móre seku-rusu. Se pai ki ta trabadjaba na strada, kantu dadu nobidadi, bai kabésa, fika na rua ta anda uaia-uaia… ta papia el-so. Bida de Baretu gosi e manxe djuga batóta na Pónta-Belen, di noti e ta durmi la Várzia Konpainha, unde e fase un funkinhu di po-di-mandióka, tapadu ku saku, ku plástiku i ku padás di papelon».

Soldadu Baretu sta detadu dentu se funku, ku kabésa dentu, pe na ruâ. Un omi bedju txiga na el ku un karnerinhu pegad una kórda i un sakinhu prindadu na onbru.

NHU BEDJU – Bon diâ, senhor.

SOLDADU BARETU – Bon diâ, Nhu Bedju.

NHU BEDJU – Rapás nobu, bu ka ta nportaba dexa-m gazadja ku bo li-sin te manhan?

SOLDADU BARETU – Anho go e xuxanti, Nhu Bedju. Si nho, ku tudu sobradu ki ten li na Várzia, ku kasa di Xexé ku Riti­nha la-sin, pa nhu ben pidi-m gazadju ami, na kel funkinhu li, ki so sa ta tadja-m kabésa?!

NHU BEDJU – Nha fidju, ami, u ki nteresa-m e un kau ku un konpanheru pa nu manxe djuntu. Ka ta nporta-m sobradu o kasa ku purmeru andar.

SOLDADU BARETU – Nton si nhu ka finu, nhu djobe modi ki nhu pode disgadja li-sin djuntu ku mi.

E konpo sta, e txiga prá-kla, Nhu Bedju fase pelu-sinal, deta se frenti.

NHU BEDJU – Deós da-nu bonoiti!

SOLDADU BARETU – Deós manxe-nu ku pás. (Dipos di un bokadu, Nhu Bedju komesa ronka, Baretu fika ta rabida na kama, ta abri bóka, ta kóre mo na bariga, dizusperadu ku fomi) Nhu Bedju, anho na kel sakutelu la nhu ka tene nun kusa kume?

NHU BEDJU – Kusa kume modi? Abo inda bu ka djanta?

SOLDADU BARETU – Djanta?! Ami ki tenpu ki N djanta? Nhu sta na tenpu’l djanta!

NHU BEDJU – Pamodi? Abo nton bu ka ta kume?

SOLDADU BARETU – Kume N ta kume. Anho nhu ta konpara kume ku djanta?

NHU BEDJU – Ki diferénsa ki ten? Tudu e ka poi na bóka, da ku denti, manda baxu?

SOLDADU BARETU – Sin. Mas kel ó ki nhu fla ma nhu sa ta bai djanta, o ma nhu sa ta bai almosa, ker-dizer ma nhu sa ta bai xinta frenti di un mésa ben stendedu, ku tudu spésia di kumida na tijéla riba del, pa nhu skodje kel ki nhu kre, nhu ta xinta diskansadu, ku pe stikadu baxu mésa, nhu ta kume. Mas, algen sima mi, ki ta longadu na mo, alves xin­tadu la kusinha dentu’l sinsa, ku pratu pegadu na mo skerda, kudjer paduku na mo ndreta… nhu atxa ma N debe txoma-l djanta o almusu?

NHU BEDJU – Abo go… bo e brajeru propi.

SOLDADU BARETU – Nhu tene, o nhu ka tene?

NHU BEDJU – Ami kusa ki N tene e kel kar­nerinhu li… (Soldadu Baretu labanta sai di funku prikiti) ku un mo di fixon na saku ki N dadu oxi di zimóla. Si bu kre mata karneru pa bu kúsia ku fixon!…

SOLDADU BARETU – Ami go… N ka gosta di mata limária… N ka gosta di odja sangi.

NHU BEDJU – Nton N ta mata karneru ami. Ranja-m so un pingu di águ pa N laba mo kel ó ki N kaba fola.

SOLDADU BARETU – Águ go… e pa bai panha.

NHU BEDJU – Nton bai panha águ, timenti N ta mata kar­neru, pa nu dispaxa más faxi.

SOLDADU BARETU – Mas nho… fonti fika mutu lonji… pa N bai panha águ. E la Taití… dipos di Petxeku.

NHU BEDJU – Nton… sen águ modi ki nu ta kusia?

SOLDADU BARETU – Nton nhu dexa N mata karneru, nhu bai panha águ.

NHU BEDJU – Ok. Ka ten prubulema. Nton mata karneru, mi N ta bai panha águ.

Baretu pega karneru na kórda, Nhu Bedju panha un butija e sai ku el, e bai panha águ.

III SÉNA

Nhu Bedju sta detadu, Baretu xintadu ku kaleron se frenti ta kume manenti.

SOLDADU BARETU – Nhu Bedju, nhu ben nu ben kume!

NHU BEDJU – Bu pode bai ta kume manenti. Ami gosi N ka kre. Bu pode kume, dexa-m so un padás di figu ku bofi-bofi.

SOLDADU BARETU – Anho dja nhu ditiora, o kusé, Nhu Bedju? Anho, ki tenpu ki nhu odja karneru ku figu ku bofi-bofi?

NHU BEDJU – Mamodi?

SOLDADU BARETU – Anho algun bes nhu odja si karneru ten figu ku bofi-bofi? Dja djugadu tanbe nhu sta bedju… dja nhu ditiora. (E kume, e labanta e stika bariga, e kore-l mo, e bira e bai panha más un karôs di karni) Nhu Bedju, nhu ben kume, nho!

NHU BEDJU – Bu pode kume kel ki bu kre. N ka sta ku fomi.

Soldadu Baretu soti kabésa e deta na ladu di Nhu Bedju, e ronka sonu te manxe. Di bes enkuantu e ta mexe korpu, e ta nfunhi kadéra e ta da fus. E torna labanta e xinta, e dispirgisa, e ferga odju, e abri bóka, e labanta e bai panha más un pináku di karni e kume e torna txoma Nhu Bedju.

SOLDADU BARETU – Nhu Bedju, nhu ka sa ta ben kume?

NHU BEDJU – Ba ta kume manenti. Kel ó ki fomi da-m, N ta bai.

SOLDADU BARETU – Nton N pode panha más un karosinhu di karni?

NHU BEDJU – Bu pode panha.

Baretu panha dos matakan di karni, e torna bai deta e kontínua, e da fus te manxe.

IV SÉNA

Sedu palmanhan, Nhu Bedju detadu inda, Baretu labanta, e laba rostu ku un kanéka di águ, e bai distanpa kaleron.

SOLDADU BARETU– Nhu Bedju, resta dos karôs di karni. Nhu ka sa ta ben kume-s?

NHU BEDJU – Dja N fla-u pa bu kume si bu kre. Inda N ka xinti fomi.

SOLDADU BARETU (ku karni na bóka ta mastiga) – Nhu Bedju, ami go, N sa ta sai, pamodi tudu diâ N ten ki bai fika la na pórta Pilorinhu… ta parse algun algen di fóra ki N konxe, ki konxe-m, ta ranja-m un dés meres… so go, ki N ka ten sorti.

NHU BEDJU – Bu ka ten sorti modi? Ningen ka ta da-bu?

SOLDADU BARETU – N ta bai djuga batóta la Pónta Belen, rapasis ta fali-m nun-flá.

NHU BEDJU – Nton pamodi ki bu ka ta larga djogu da mo?!

SOLDADU BARETU (ka ta rusponde-l, ta fla) – Dja N bai. Kel ó ki nhu labanta, nhu ta laba kaleron linpu nhu ta nborka, nhu ta torna bai pidi zimóla. La noti nu ta torna kontra li otu bes. Nhu odja si nhu ta torna ben ku más un karnerinhu.

V SÉNA

Xintadu béra di funku.

SOLDADU BARETU – Nhu Bedju, anho ki dja kóre mundu txeu, ki dja kume sal sabidu, ki dja anda mundu-bóita-ro­dondu, ki dja pasa kusa txeu na bida, nhu ka konxe nenhun padja-ramedi ki ta kura algen duenti?

NHU BEDJU – E kenha ki sta duenti?

SOLDADU BARETU – Fidju fémia di senhor Governador.

NHU BEDJU – Kusé ki e tene?

SOLDADU BARETU – Fladu ma e sta mandingadu… ma dja e ten más di kasekantu diâ e ka ta papia e ka ta ri ku ningen.

NHU BEDJU – Abo go paké ki bu meste sabe si N konxe ramedi o nau?

SOLDADU BARETU – Fladu ma senhor Governador fla, ma kenha ki kura-l se fidju fémia, ma e ta da tres saku di dinheru. Mas, ma tanbe, si ka kura-l, ta bai pa pe-di-nfórka.

NHU BEDJU – Se duénsa ta kura faxi!

SOLDADU BARETU – Ta kura faxi? Modi? Nhu nxina-m nton.

NHU BEDJU – N ka pode nxina-u. Si dja bu kre… nu bai, N ta ba kura-l.

SOLDADU BARETU – Nton nu bai faxi. E li-sin-sin dja, riba Praia.

VI SÉNA

Dentu di kuartu, Prinseza xintadu riba di kama, Nhu Bedju ku Soldadu Baretu xintadu se dianti, kada un na un pónta kama. Nhu Bedju stende tudu dos brasu pa frenti, ku ndreta e fase sinal di krus, Prinseza kapri kai. Nhu Bedju panha un padás di ratadju modja na águ ki sta na un basiâ txapi-txapi-l na tésta. E torna fase sinal di krus ku mo skerda, Prinseza labanta kontenti, ta ri, ta kanta, ta badja. Governador da-s tres saku di dinheru es sai, es bai ses kaminhu.

VII SÉNA

NHU BEDJU – Baretu, modi ki nu ta raparti tres saku dinheru si nos e so dos?

SOLDADU BARETU – Komu anho dja nhu sta bedju, nhu ka ten tenpu pa nhu gasta mutu dinheru… ami N sta nobu, nhu dexa-m ku dos, nhu toma un.

NHU BEDJU – Okei. N ta fase-bu un prupósta.

SOLDADU BARETU – Ki pruposta?

NHU BEDJU – Kál di nos ki prova ma kustuma kume figu di karneru, ta fika ku dos saku.

SOLDADU BARETU – Nton mi ki ta fika ku dos saku !

NHU BEDJU – Pamodi?

SOLDADU BARETU – Pamodi ami inda onti N kume figu di karneru, ku bofi-bofi ku-tudu.

NHU BEDJU – Onti bu kume figu karneru ku bofi-bofi ku tudu?! Napundi?

SOLDADU BARETU – Anho nhu ka sa ta lenbra ma N mata kel karneru ki nhu teneba?

NHU BEDJU – Bo bu ka flaba ma karneru ka ten figu?

SOLDADU BARETU – Ka ten figu? Anho tanbe… dja nhu sta bedju dimé-divéra. Dja nhu sta mesmu katiotadu. Ago karneru ka ten figu!!! N ka sabe napunde ki nhu obi… pamodi ki nhu kredita?

NHU BEDJU – Foi bo ki fla.

SOLDADU BARETU – Sikré N fla. Anho ki limaria ki ka ten figu?

NHU BEDJU – Ka ten prubulema. Bu pode toma tudu tres saku bu bai ku el. Mi, sima bu fla, N ka meste dinheru mé. Dja N sta nha bedjinhu… falta-m so móre.

SOLDADU BARETU – Anho go e konsienti, Nhu Bedju.

Soldadu Baretu pega se tres saku di dinheru e da uma skarera.

VIII SÉNA

Soldadu Baretu xintadu el-so, ku mo na kexada, odju na un radinhu di pilha ki sta se frenti ta da informason.

VOS OFF DI SOLDADU BARETU – «Áh kanadja! N sa ta odja-bu, N sa ta xinti txeru di nha tres saku dinheru. Inda ben ki N kunpra-bu! Pelumenu, N tene-bu pa ta dezinfada-m».

Di rapenti, rádiu ta da un anúnsiu.

VÓS DI RADIU – «Senhor Dimistrador di Konsedju tene un fidju fémia mutu duenti.E sta dezanimadu ku saúdi di se kodesinha. E fla ma si parse kiriatura ki kura-l el, ma e ta da tres saku di dinheru. Ma tanbe, si parse algun inpistor bazofu, ki konta so kasi, ma ta bai pa pe di nfórka.»

SOLDADU BARETU – Iupu!!! Bóita dja fila. Mi N odja modi ki Nhu Bedju fase la na kasa di senhor Governador… N ta bai fase sima N odja-l ta fase.

E fitxa rádiu, e sai na uma skarera.

IX SÉNA

Dentu di kuartu, sima na Séna VI, Soldadu Baretu stika brasu pa frenti, e fase tudu sima Nhu Bedju fase, mas fidju fémia di senhor Dimistrador ka mexe nen ku odju. Soldadu Baretu soti mo na bolsu, puxa un nabadja «oiténta», korta-l garganton. E kai riba kama, mortu seku-rosu. Soldadu Baretu fase dipos, tudu sima Nhu Bedju faseba. Mas fidju fémia di senhor Dimistrador ka mexe mo, ka ta mexe pe. Soldadu Baretu fadiga, e djardjari, e dezorienta, e pega faka e ta poi na kóba garganta pa e mata kabésa, Nhu Bedju parse.      

SOLDADU BARETU – Nhu Beeeeedju!!!

NHU BEDJU – Psiiiiu!

Nhu bedju pega naris.

SOLDADU BARETU – Nho… ami dja N fronta!

NHU BEDJU – Dja bu fronta, kaba dja bu ká xuxa kuartu di genti.

SOLDADU BARETU – Pamodi, Nhu Bedju? N kóka?

NHU BEDJU – Nen bu ka da kónta. (Baretu kóre mo na pólpa e txera, e runha rostu, tipu kenha ki xinti kusa fédi ta txera) Vá, bai bu ba xinta, bu dexa-m odja si N ta rozolve algun kusa. (Bedju fase tudu kes rebelensa ki e faseba ku fidju di Governador, fidju fémia di Dimistrador labanta kontenti, xinta riba di kama ta ri. Soldadu Baretu da uma sakada pa e bai abri pórta) Mas kusé ki bu kre fase, mos?

SOLDADU BARETU – N sa ta bai txoma senhor Dimistrador, pa ben odja se fidju fémia prontu san-di-saúdi.

NHU BEDJU – Aian. Mas purmeru, fase-m favor bu linpa kes kusa xuxu ki dja bu poi tudu potxekadu li, dentu kasa, bu kunsa bai txoma kenha ki nhu kre.

SOLDADU BARETU – Paké linpa? Trimodi e ka ta sabe e di kenha! E pode pensa ma e di se fidju fémia.

NHU BEDJU – Kenha ki ngana-u? Bu kuda ma e ka ta xinti na txeru ma e ka di se fidju fémia?

SOLDADU BARETU – E ta xinti txeru, Nhu Bedju? Sa ta txera Nton?

NHU BEDJU – Fédi propi. Abo bu ka sa ta xinti?

Partilhe esta notícia

SOBRE O AUTOR

Redação