• Praia
  • 29℃ Praia, Cabo Verde
PRETU-NEGRU DIVIZA DI DJON BADIU DI FÓRA DJUNTADU KU FALA AFROKRIOLU  DI NZÉ DI SANT´Y ÁGU (PUEMA DI EZEAMI DI SANT´Y ÁGU)
Cultura

PRETU-NEGRU DIVIZA DI DJON BADIU DI FÓRA DJUNTADU KU FALA AFROKRIOLU DI NZÉ DI SANT´Y ÁGU (PUEMA DI EZEAMI DI SANT´Y ÁGU)

É ami própi ki é Djon 
Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi!

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N flaba
Ma N ka xatia
Na un kuza tristi
Ki pasa ku mi
Pamodi
Un mos klaru kabelu bedju
Txoma-m afrikanu y badiu di fóra
Y kreba rabadja-m di negru

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N flaba
Ma ki due-m gó
Ki due-m rixu própi
Na kel kuza tristi
Ki pasa ku mi
Foi pabia
Kel mos klaru diskoradu
Txoma-m di pretu-negru
Foi purki
Kel mos branku sima
Katxás di nha txikeru
Koba-m di buru di brutu
Di brabu di atrazadu
Djuntadu ku badiu
Ki N éra ki N é
Ku tudu orgulhu
Ki N ta kontinua ta ser
Ti ki N more ki N bira kadabra
Y nha finadu fika li mé ta kontinua
Ta ser mi Djon Badiu di Fóra
Ti ki é ben skesedu d´el 
Ku nha nomi di-meu
Di ami própi ali-sin sakedu
Ku tudu nha konpustura
Di ami própi omi ruspetadu
Ku nha nomi konpletu
Di gentis Furtadu Lopi
Má konxedu más
Pa nha nominhu di 
Djon Badiu di Fóra
Ki kel mos dizariadu
Ka gostaba d’el 
Pur-isu ki el fikaba 
Ta djata ta ri na si rostu 
Pur-isu ki el fikaba 
Ta grita pa riba di nha onbru

Ki kel mos pokentadu
Ka gostaba d’el
Pur-isu ki el fikaba 
Ta uba ta txokota d´el

Ki kel mos dizaforadu
Ka gostaba d’el
Pur-isu ki el fikaba 
Ta menospreza-l
Ku tudu forsa di si igunoránsia
Di argen ki kabesa futi 
Ku tudu inkonssiénsia
Di argen perdedu kabesa 
Di argen ki kabesa dja bai

Ki kel mos malkriadu
Ka gostaba d’el
Pur-isu ki el fikaba
Ta disprezia-l 
Ku tudu fanatismu di si ódiu
Ku tudu liberdadi di palavra
Di si gataria di mokeru konpulsivu
Ku tudu irisponsabilidadi ku mariadesa 
Di si bikaria di drogadu visiadu
Konxedu famadu na tudu suburgu

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
N juraba nha kabesa
Ma nen tuga nen olemon
Nen fransés nen shinés
Nen italianu nen inglés
Nen merkanu nen brazileru
Nunhun stranjeru
Koperanti o inprezáriu
Trafikanti o invistidor
Rivulusionáriu paternalista
Turista o internasionalista
Kifari go kuantamás
Pretu finu o galanti
Branku linpu brankon
O branku brankarana
O nton mistisu dislabadu
Di li des ilia o di la das-ilia
N ka ta adimitiba N ka ta pirmitiba
Na nunhun sirkunstansa 
Na nunhun mumentu
Di bida o di morti
Na es mundu o na kel-otu mundu
Nen na séu kifari na purgatóriu 
Nen na glória kifari na infernu
Pa el rabaxa-m di pretu-negru
N ka setaba N ka ta dexaba
Di nunhun manera na nunhun tenpu
Pa el disonra-m ku otus
Palavras injuriozu
Potxekadu na si kabesa
Kusiadu ku si prekonsetus

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N flaba ma
Ser di kor sukuru
É ka omesmu kuza
Ki ten spritu baxu
Ku alma mufinadu
Na treba di ngonoransa
Sukuru-breu ti kaba na nada

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N flaba ma
Negru é rasa
Ma é ka ninhun
Burgonha nen difetu
Nen el ka é
Nunhun malfetu 
Di nansensa
Ki Dios razolvi 
Kastiga-nu ku el

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N flaba
Ma negru
É un lugar xintadu
Na un nóris erdadu
Floridu na rostu na peli
Na kabelu na naris
Na bexu na boka na mo
Na rítimu di kadera
Ku koxa rudondu
Na ta da ku tornu
Na konpasu´l pé
Sintonizadu ku korpu
Interu ta bai na badju
Ta nrola na morna
Spludidu na kontenteza
Tristi sábi natural
Na milankolia filis
Di korpu ku alma
Ta xinti sodadi

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N sabe dja dura
Ma negru é un loka abertu
Pa tudu argen odja y oserba
Mundu ta anda
Ku si kabelu antigu
Bedju sima tenpu
Ku si sola´l pé
Klaru raganhadu
Sima sol di meiu-dia
Ku si palma mó
Abertu pa kodjeta
Di tudu dosura ku ternura
Di orbadju’l madrugada
Ku tudu si xintidu alerta
Prontu pa nbrasa
Tudu kriaturas ki
Dios poi riba´l mundu
Pa ba ta fika ta parse 
Kada bes más ku ku el
Na tudu si bondadi
Na tudu si grandeza
Purfetu todu-poderozu
Ku natureza y milagris di tudu dia
Kuntisedu na obras di ser umanu
Pa kodifika pa molifika 
Pa modifika pa domestika
Pa manda na el na si kabesa
Pa komanda na natureza

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N flaba
Ma ser negru
É un kau públiku
Pa tudu argen faze vibra
Tudu ses sentimentos
Kes dretu ku kes ka-dretu

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N flaba ma
Ser negru
É ser argen prontu
Pa tudu ki ten ki da
Ku si sinal di konsénsia
Interadu di tenpus di gosi
Ku si sinal di paxenxa
Ku si sígunu di potensa 
Nteradu na tudu kes butuperiu
Di jerasons di nos gentis antigu

Enbora ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N flaba
Ma ser negru
É xinti ta zini dentu
D´el própi kriatura umanu
Kel nerbu firmi di argen
Ki ka ten alma dislabadu
Nen ka ta nega si rasa
Di-sel ku di si orgulhu
Di tudu si Stória konpletu

Enbora ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N flaba 
(Enbora ku alma kenti ferbedu 
Na kes palavras más forti y podedu
Prendedu na skola di malkriason)
Y N ta torna fla gósi-li li-sin
Ku nha korason linpu 
Paxenxadu paziguadu 
Ma ser negru é ser argen
Ki é ka fidju renegadu
Di mãi-preta ki patron branku
Viola o uza pa si prazer di matxu
Y el ben dexa abandonadu
Ku si otus fidju negru lijítimu
Ku si otus fidju mistisu bastardu

Enbora
Ami própi mé
Djon Badiu di Fóra
Dja N flaba
Ma ser negru
É ser kel argen
Ki ka dexa el
Ser fazedu pretu-negru
Ker-dizer ser odjadu o ser tomadu 
Pa kriadu o lakaiu di brankus
Mandiskontu kes argen branku 
Idukadu nstruídu y mentalizadu 
Na ideas di grandeza
Ku manias di superioridadi
Di tenpus antigu lebadu
Pa tenporal di Stória

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N sabe ma
Palavra pretu-negru
Na boka venenozu
Di rasistas di li ku di la
Na nos ílias y na mundu
É kel argen di rasa negru
Ki el propi el ta xinti ma
El ta kontinua ta ser skrabu
Na si kabesa ku na si spritu
É kel argen di rasa negru
Ki ten alma skravizadu
Na si mentalidadi prezu
Pa alienason kolonial
Y na si korpu prendedu
Na burgonha di si kor 
Sukuru di pretu o mulatu

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N sabe 
Ma xinti si kabesa 
Komu pretu-negru
ker-dizer komu argen 
Ki ta atxadu ma el 
É un aberason di natureza
Ki ta djobedu komu un ser umanu 
Poku o mutu menus intilijenti
inda pur-sima porku feiu galanti
ki ta sirbi so pa faze sirbisu di kriadu 
Ku pa faze trabadjus pizadu 
poku diginifikanti pur-isu ki ta fladu 
Ma é trabadju di pretu-moru
Y albesis bon so na faze sékusu
O na djuga bola y na otus disportu 
Ki ta iziji txeu forsa o kes inpulsu físiku 
Tudu djuntadu na si natureza prufundu 
Di animal salvagi di fidju di Kaín
Di dissendenti diretu di Xan 
Sima rasistas di li ku di la
Di nos ilias ku di mundu
Ta propaga ta kreba pa ser

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N sabe 
Ma xinti si kabesa 
Komu pretu-negru 
Sima rasistas di li ku di la
Di nos ilias ku di mundu
Ta propaga y ta kreba pa ser
É sima argen poi forka
Na si piskós stendedu
Pa si própi korpu stika
Mortu lixadu linxadu 
Na tudu dia ku noti
Di si vida interu

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N sabe 
Ma xinti si kabesa 
Komu pretu-negru
Sima rasistas di li ku di la
Di nos ílias ku di mundu
Ta propaga y ta kreba pa ser
É sima si demu si kel argen
Skravizadu o imansipadu
Di tenpus mutu más antigu
Libertu o nansedu livri di skravidon
Di tenpus mutu más rakuadu
É sima demu si kel argen 
Libertadu o inda alienadu na tenpus
Di gosi di dispôs di indipendénsia
Si alma livri di negru mizia
Na si korpu di pretu
Oras ki el da na skese
Narkotizadu na aminésia
Ki es mete-l na kabesa
Boregadu ku konplekusu
Ki es nsoli-l na menti
Na kel tenpu di un-bes
Ki tuga ta mandaba na nos tera
Ta subujugaba nos povu ku nos kultura
Ta oprimiba nos na tudu ki nu éra
Anos própi nos mé oténtiku maskadjadu
Fidju puru dimé-divera di nos nóris ku nos tera

Y ku djuda ku palma ku aplausu 
Ku kunivensa ku kunplisidadi 
Ku nosentesa ku bakandesa
Di arguns di nos letradu
Tentaba dividiba kauberdianu
Entri kes ki es ta atxaba
Ma éra kriolu konpletu
Ku rostu voltadu pa Osidenti 
Diluídu na kultura kolonial
Perdedu fundidu dentu
Di Sivilizason judeo-kriston
Oropeu mutu osidental 
Enbora mantendu
Alguns di ses trasus 
Más típiku y kastisu
Ki ta fazeba d’el 
Un forma rijional 
Lial fiel y lijítimu
Di kultura purtugueza
Di nos mãi-pátria di kel tenpu
Y di nos tudu uns oténtiku 
Y mutu orgulhozu 
Luzu-dissendenti
SIma es ta kreba
Sima es ta sunhaba
Pur-isu parsedu ku es
Pur-isu sivilizadu sima es
Makaronéziku própi
Sima sa ta fladu
Na gosi li-sin
Di oji-en-dia
Y kes otu ki es ta disprezaba
Ki es rabaxaba ki es ranegaba
Ki es diskualifika ki es txoma
Pretu-negru vadiu vagu vagabundu
Badiu brabu rústiku atrazadu salbaji
Kriolu mutu inkonpletu
Mutu poku makaronéziku
Uns argen temozu ki ka ta 
Dexa Áfika kaba dilui y dizaparse
Di un bes di nos vida di nos distinu
Pur-isu parsedu ku afrikanu ti-dimás
Pur-isu mé afrikanu própri 
Txankan djakrás pretu 
Konpletu sima kuázi 
Nos tudu li di es ília
Negru ritintu interu
Negru dimé-divera

Enbora
Ami própi
Djon Badiu di Fóra
Dja N flaba
Ma éra más midjor
Pa es tudu fepu
Letradu ku analfabetu
Sklaresedu ku ingunuranti
Es prendeba ku Barack Obama
Ki apezar di si mai serba branka
Loira merkana protestanti
Torna go anglo-sakisónika
Y si pai serba un pretu di Kénia
Imigradu universitáriu na Merka
Pa el ben bira mutu más letradu
Apezar di el ser idukadu
Pa si donus branku
Apezar di el ser kriadu
Pa mai ku pai di si mai
Ki kreba el txeu ki el kreba txeu
El ta konsideraba ma el propi
Ma el éra afro-amerikanu
Un negru di origin mistu

Enbora
Ami mé
Djon Badiu di Fóra
Dja N sabe ma
Palavra pretu-negru
É sima palavra neger
Na boka infetadu
Di kriminozus rasista
Nazista olemon
Y di tudu kes otu difendidoris
Di onti ku di ontonti
Di oxi ku di manhan
Ku di otramanhan
Di pureza ku superioridadi
Di rasa branka kaukaziana

Anpôs go:
Sugundu nhas amigus
Nzé di Sant´y Águ
Ku si primu-armun 
Erasmu Kabral di Almada
Armuns-gémia más ku 
Rostu y sensibilidadi diferenti
Na katisa ku distinu na disvenda
Kuzas di mundu ku di bida
Ku filosofia y linguaji di poizia
Ben fla-m nxinadu
Na ses konsedju sábi
Di omis ledu studadu
Di puetas miditadu matutadu
Dja N ben fika ta sabe sabedu
Ma txoma-m pretu-negru
Pode ser ravertedu
Kontra kenha ki
Oza uza kel spreson la 
Pa koba pa ofende
Ami ku otus argen sukuru
Di li di nos tera ku di otus tera

Dja N ben fika ta sabe sabedu
Ma insulta-m di pretu-negru
Pode ser viradu y ra-voltadu
Skontra kenha ki
Oza uza kel spreson la
Pa difama-m pa ntera-m
Ami ku otus argen
Nos patrísiu di nos ílias
O armun di fidju´l nos tera
Na ses kor ku na ses txeu
Stórias di padisimentu

Nton 
Nhos sukuta-m:
Sima niger ben bira negro
Ki dispôs ti gosi ben ta
Txomadu afro-amerikanu

Sima niger pretu ben bira 
Schwarze negru di tudu mundu
Ki dispôs ben txomadu Schwarzafrikaner 
Negru-afrikanu pa kes ki ben di Áfrika 
Pa studa pa trabadja pa pari mischlinge 
Mistisu mulatu ki dispôs ben txomadu 
ki dispôs ben txoma ses propi kabesa 
Afro-deutsche o nton schwarze deutsche 
Ker-dizer afro-olemon o nton negru olemon 
Ku orgulhu na ses rasa negra musturadu
Ku orgulhu nas ses kondison di olemon
Pabia es éra fidju mistisu di negru di mundu interu
Ku mudjeris branka olemon o di otu kau
Nansedu kran na txon di Olemanha

É si tanbe ki pretu-negru 
Ben bira badiu pretu y mulatu
Kauberdianu di li di es ília-mai
Ki dispos ben da kauberdianu
Pretu ku mulatu sukuru ku mulatu 
Klaru ku mulatu klaron y otus mistisu 
Rai di klaru própi kuázi branku 
Brankarana diskoradu dislabadu 
Kauberdianu subugadu di tudu nos ílias
Di sotaventu ti kanba barlaventu
Pa dispôs mutu más tardi 
El transfigura el própi na negru
Orgulhozu di si kabesa di fidju di Áfrika
Konssienti labantadu sakedadu ta luta 
Pa el ku si tera ku si gentis ku si fidjus 
Ku si dissendentis ku si konpanherus 
Ku si antipasadus senpri na si mimória
Ku tudu ses direitu ku tudu ses rikeza
Di-sel ku di-ses o, nton, pa N kaba fla tudu
Na kel bon demu na konparasan di fala,

Afro-kriolu nansedu di kativeru
Na meiu di mar-osiánu
Na mustura kredu fasedu pensadu
Di fidjus di kes trinta etinia afrikanu
Ki trazedu a-forsa baxu korenti ku xikoti
Na skola sforsadu di krédu na mandamentus
Di un Dios branku loiru ku kabelu ku barba 
Branku kunpridu di un Dios malvadu ku rostu
Senpri runhu ku odju ku lumi senpri sendedu
Ki po-nu na infernu di skravatura ku falta di txuba
Ki manda si fidju bondozu dexa el ser matadu na krus
Pa kes ondemoni bistidu ku farda di soldadi romanu
Armadu ku spada protejedu ku ropas kunpridu
Y otus sinal entendedu di un puder maior
Y otus enblema sagradu di un Dios di-ses
Na vida forsadu pa djunta korpu ku alma
Ku kenha ki ta mandaba na nos ku na nos gentis
Y tudu dia ta njuriaba nos ku nos kunpanheru
Di sofrimentu sen konta nen perdon
Pa mi daguma N ka norostia
Na mei di disgrasa di skravatura
Pa mi daguma N ka kaba
Na meiu di dizástri di séka ku fomi
Pa mi daguma N ka perde nha kabesa
Nen nha spritu ku anju di nha guarda
Na mei di tudu kes kalamidadi
Sen nomi na línguas di kes donus
Ki N ba ta sabota ki N ba ta dexa
Di suporta ki N ba ta dexa di sustenta
Na nha konbersu di povu nansedu
Sen nomi na línguas di nhas busdonu
Ki N fika ta sukundi dentu di mistérius ku krensas
Ki nhas gentis afrikanu dexa-m ku el
Ki N ba ta fazedu skese ki N ba ta skese
Pa N batiza tudu ku kel
Ki daba mi na nha kabesa
Ku kes nomis ki mi própi
N simia N poi ta madura N kodje
Na txon agóra di-meu so di-meu
Di ami ku nha povu sukuru
Ki es flaba mi pa N txoma
Ílias-arkipélagu di Kauberdi
Ki n pasa ta sabe ma é
Nha tera stimadu di-meu
Ami Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi

Nu raporta
Nu lenbra ma
Ser badiu o ser txomadu badiu
Ka ta poi nungen más na burgonha
Nen ka ta poi nungen xinti dispreziadu

Badiu gosi
É sinplis nomi
Ki ta dadu gentis di ília di Santiagu
Sima kabreru é nomi di gentis di Boavista
Sima patxé-parloa é nomi di gentis di San Nikolau
Sima sanpadjudu é nomi kuletivu
Plural própi sima sta na si moda
Pa tudu gentis das-ilias ku di
Djarmai ku- tudu li-sin pertinhu

Badiu gosi
Ten di tudu rasa
Di tudu kasta
Na tudu prasa

Badiu gosi
Ten di tudu modi
Ku kolidadi
Na tudu skina
Ku kurva di strada

Na gosi di oji-en-dia
Ten Badiu pretu
Ten badiu mulatu
Ten badiu branku

Na gosi di oji-en-dia
Di grandeza di ília di Santiagu
Ki Katxás ku Bulimundu
Ki Nhu Ntoni Denti d´Oru
Ku Nhu Norbertu Tavaris
Ki Kodé di Dona ku Sema Lópi
Ki Nha Bibinha Kabral ku Nha Násia Gómi
Ki Kaká Barboza ku Orlandu Pantera
Ki Zeka ku Zezé di Nha Renalda
Poi riba la na un séu
Mutu más altu ki 
Própi Monti Piku´l Ntoni
Ten badiu di Praia
Ku badiu di fóra
Ten inda sanpadiu
Ki sima Mitu pintor 
Ku Nhu Puxin fla
É kel badiu di nassensa
Ki si gentis dazília
Ka gosta pa es prende latin
Nen pa es badja batuku
Nen pa es toka funaná
Nen pa es faze versu rimadu
Na krioulu fundu na modi
Di Anu Nobu fetu grandona
La dentu di Sandomingus

Nhos odja ma
Ti Ariki Tuga
Skrebe na kriolu fundu
Santadu na Monti Negru
Ma el éra ma el pasa ta ser
Ariki Badiu Branku la di fóra

Nhos sumara ma
Ti pueta Arméniu Viera
Dja ben ta skrebe
Pa toka sinboa
Pa rapika tanboru
Rixu obidu na mundu
Más sen ser maguadu
Pamodi bandera di strela negra
Dja subiba riba la na séu
Ta gorgolotia na bentu
Di nos liberdadi konkistadu
Pamodi ael el ta atxa ma el éra
Pamodi kre ael el pensa
Ma el é konsideradu
Badiu branku iruditu
Di la di Riba’l Praia 
Sakedu dentu’l Praia
Xintadu riba´l Praia
Má ki konxe literatura-mundu
Ki sabe djuga xadrés ganhadu

Anpôs
Nton nhos obi
Nhos moku
Nhos tudu fepu
Ki ten obidu
Pa obi-m:
É ami própi ki é Djon
Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Di li des ília ku di la das-ilia
É mi ki skravizadu ki subujugada
Ki razisti na ordis di kenha ki tenha más 
Ki labanta kontra pripotensa 
Di kenha ki julgaba ma el podeda más
É mi ki rananse na reza ku orason
Pa kel úniku Dios krusifikadu
Pa salvason di nos tudu si armunsis
Na sofrimentu sen konta nen midida
Na profanason di korpu ku spritu
Ku pureza di nos mósias ku mudjeris
Na sukuta korason sofredu
Di ílias ki nu podu n´el
Na oskulta alma fridu
Di arkipélagu ki nu ben toma
Ku soris di nos rostu
Y forsa stribadu di nos
Amor fomentu lansadu
Lavradu na máguas
Ki tenpu leba
Labadu na láguas
Ki sodadi ku morabeza
Struma strumadu
Na nos xintidura
Ta spanka-nu na alma

É ami própi ki é Djon 
Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Di li des ília ku di la das-ilia
Ki fase ki kontise
Ki fase pa kontise
Ki fase pa ka kontise más
Ki padise ki falise y torna nanse
Ki djuguta ki labuta ki sobrivive
Ki labanta ki ravolta ki fuxi
Pa interior des ilia y pa as-ilhas
Ki ben rakria si kabesa na mé di
Butuperiu ku stribilin ku kalamidadi
Ku malvadesa ku kabalindadi di non-presta 
Di tudu fel ku tudu maskra na ses un-monti'l rostu
Ki bira povu ku si língua ku si kultura
Kriadu lavradu mondadu ramondadu
Na monti na len na kutelu na bera- mar
Na rua dentu´'l kaza na skola na katikezi
Na sunha ku kretxeu di-sek kel bunita 
Skraba di dentu fubndu´l si korason
Ki kria fidjus uns pretu otus mistisu
Ki mamenta fidjus branku di sinhoris
Di tera di sobradu di loja di skravus
Di limárias di árvis ku plantas
Di tudu pedra´l paredi di tudu
Fúndia ku funku ku erba´l kaminhu
Tudu na nha pé finkadu djuntu
Di nha finka-pé ku nha kasa di
Pedra bazaltu kubridu ku padja
Tudu dia ta djata mansu
Tudu sedu anti´l manxe
Tudu mardugada ta pupa rixu
Ta tadja minhotu ku korbu ku txota
Ku otus pasus daninhu ku otus avis
Di rapina ku otus bitxu mau
Branku pretu kastanhu
Di tudu kor di tudu kantadura
Di tudu xuxindadi di tudu kabalindadi

É ami própi ki é Djon 
Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Ki prende papia lingua´l tera
Ku si fidjus y fidjus di si fidjus
Nansedu na ília di Santiagu
Ki nxina branku nansedu
Na tudu ílias di Kauberdi
Papia idioma linpu nativu di nos
Ki nxina si fidjus mátxu ku fémia
Nansedu di bariga´l parida
Paridu na nos tera di Kauberdi
Papia krioulu djuntu ku leti ki
Es mama na nos mudjeris 
Parida ses mai-di-leti

É ami própi ki é Djon
Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Ki nanse ki rananse
Na koba´l midju ku fixon
Ki kria ta brinka ku bagás di kana
Na tereru´l trapitxi na pé di kobri
Ta ferbe kalda di kana pa faze
Mel ku karasbedja ku sukri´l tera

É ami própi ki é Djon
Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Ki suste si korpu
Na pé di polon
Ku kalbisera
Ki kria na sonbra di
Pé di mangi ku tanbarina
Ki junta pedra pa fase
Si kasa di dos kuartu 
Un porta dos janela
Y un tranka’l porta
Kubridu ku padja
Di si lugar ku di lugar 
Di si primu ku kunpradi
Rodiadu di poial ku kural
Ku txikeru ku lugai 
Pa planta tabaku 
Ku xá di xalis

É ami própi ki é Djon 
Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Ki bira pedreru
Pa labanta sobradu
Ku loja ku dispensa
Di morgadu ku ses
Gentis branku
Ki koba posu
Ki trasa labada
Ki fase tanki
Pa kel réga
Di tudu kinzi dia
Y pa nhas fidjus ku
Fidjus di nhas vizinhu
Ku fidjus di morgadu
Ku ses konbidadu 
Ku ses gentis grandi
Ku ses gentis branku
Uns más sukurora otus 
Más klarinhu uns otu 
Branku brankona
Branku albu mé
toma ses banhu
Rafreska korpu
Prende nada 
Nada sima don d'águ

É ami própi ki é Djon 
Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Ki inventa katxupa ku loron
Ki inventa kuskus ku djagasida
Ki inventa batuku ku tabanka
Ku brial di pilon ku kolá sanjon
Ki inventa grogu ki djunta mel 
Ku grogu pa ben da pontxi
Pa ndoxa boka pa fika sábi
Pa fika dodu baridu na mundu
oras ki N bai festas di santus di nha fregezia
Ku di fregezias di nhas kunpadris 
Ku nhas primus ku nhas deskonhesedu

É ami própi ki é Djon 
Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Ki traze Dios pa dentu´l tereru
Y po-l ta kanta N po-l ta badja 
N po-l ta fêstia N po- l na reza 
Djuntu ku tudu spritu
Di nhas gentis antigu
Ki bai pa nunka más
Ki fika ku mi dentu´l
Di nha kaza ta ora

É ami própi ki é Djon 
Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Negru kriolu di li des ília
Pretu inpustor di Kauberdi
Ki toma nomi ku prunomi
Ku tudu kes otu eransa
Di kes antigu pretu afrikanu
Di más di trinta etinia
Ki trazedu a-forsa pa es ben
Djuntadu ku otus sangi
Di branku malvadu
Ku judeu dizariadu
Katisadu ku otus rostu
Di branku spantadu
Ku moru disfarsadu
Di kriston-novu
Pa es ben da-nu anos
Di tudu kor di tudu rasa
Puru ku sangradu musturadu
Tudu djondjodu tudu forjadu 
Na kel un nasan kriolu
Ta buska si distinu afrikanu
Ta djuguta pa si soberania
Ta txoma ta rapanga pa
Tudu nomi di si liberdadi
Pa skese kor pa rikise armundadi
Na es ilia y na as-ilia di Kauberdi

É ami própi
Ki é Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Negru kriolu di li des ília
Pretu inpustor di Kauberdi
Sikre ka pretu sikre pretu finu
Sikre ka mulatu sikre mulatu formozu
Sikre ka musturadu sikre branku dislabadu
Sikre ka mistisu klaru sikre branku galanti 
Sikre ka branku sikre branku albu
Sikre kel branku negru
Nha primu-armun nha
Amigu nha kunpadri
Nha vizinhu nha konfradi
Rai di tabanka di nha rubera
Sikre kabelu ka mutu bedju
Sikre naris ka mutu largu
Sikre peli riba di korpu
Ka mutu pretu sukuru
Azul ta limia juntu ku denti
Ta sende ta ri dentu kel altu
Di sukuru ta fitxa
Más badiu sima mi
Más kriolu sima mi
Más kauberdianu sima mi
Más afrikanu sima mi
Ndoxadu na kusas di tera
Nsodadu ku fidju fémia
Oras ki é bunita di-más
Ta xinti rabés ta xinti raiba
Oras ki padri ta nega 
Inkumenda korpu
Di négus di tabanka
Ta da ku tornu di lonji
Más ki mi ku nhas irmansis
Ta ratxa kriolu fundu
Más ki mi ku nhas armunsis
Sertu sen konparason
Sabe manda bon rekadu 
Tristi duedu na mundu
Pa nos gentis ki dexa-nu
Ki bai pa nunka más
Mutu más ki nos tudu
Omis ku mudjeris
Di tudu nos vizinhansa
Ta pila funaná finkadu toradu
Na Uzorgu na Santa Krus
Ku Santísimu Nomi di Jizus
Ta djata djatu ta rinka faka
Na festa grandi famadu
Di Piku Sinhor Du Mundu 
Ta kore kabalu ku krina na bentu
Na festa Nha Santa Katrina
Ta distila grogu 
Na tudu lanbiki
Di rubera'l Suduguma
Ta piska atun ku bidion
Na Rinkon ku na furna
Formozu di Águas Bela 
Ta konkista mósias nobu
Ku mudjeris di imigranti
Ku biúba di ses indimigu
Na kriolu mutu más sábi
Ki kel di nhas primu
Ki ben di Simináriu 
Ku Liséu di Praia
Sikre gó
Si péli é branku klaru lapidu na dia
Si kabelu é finu riba´l si txada´l kabesa
Si naris é stretu bu ta pensa ma
Ar ka ta entra n’ el ka sai d' el 
Bexu´l si boka é pikinoti 
Ti kuázi ka ta odjadu
Ti kuázi ka ta da 
Pa el dadu un beju 
Stiladu na boka falmadu

Ma mi gó
Pamodi 
Si pé é ratxadu
Laxadu dentu´l si alma
Abensuadu pa tudu santus 
Di tabanka ku di si fregezia
Ku Adon y Eva di Piku´l Ntoni
Ta ri kontenti ta suri grasa

Más sikreba N ka-nada
Sikre tudu-enkuantu
É ami própi
Ki é Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Negru kriolu di li des ília
Pretu inpustor di Kauberdi
Kauberdianu interu
Ta gorgolotia livri na bentu
Ku nha kabelu di lan
Ku nha afro di algudon
Xintadu ta oserba
Kes transas di rastafari
di nhas fidju ku nhas subrinha
sima kes di Peter Tosh 
Ku Bob Marley ku tanbe
Di Ká nha amigu di tenpus 
Di Oropa ku nos dansarinu
ta grandise nos rasa negra 
Ku nos kantanti satisfetu
Ta gradise Nhor-Des di korason
Pamodi
Nu nanse afrikanu plenu
Ku nos sangi negru
Musturadu ku mundu
Ku julhu nos orgulhu
Tud´óra ta ora dentu´l nos

É ami própi ki é Djon 
Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Negru kriolu di li des ília
Pretu inpustor di Kauberdi
Rapás formozu di ília di Santiagu
Kauberdianu interu sabidu
Xintadu riba´l pedra di Stória
Pa sabe pa konta pa diskonta
Pa torna konta mil bes
Tudu stórias purbadu
Spremedu ngulidu 
Vomitadu spludidu
Na kontisimentu di tenpu
So pa nhos fika sabendu
Sertu disisu firmadu
Y nhos prende prendedu
Y nhos nxina nxinadu
Ma siginifikadu di kuzas
Ki palavras flaba
Ku nomis rakentadu
So pa ngisa-m
Ki palavras inda ta fla
So pa fla ka-si si-si so pur-si
Ku insultus inventadu
So pa rabaxa-m
É so kel ki ami própi
Ami Djon Badiu di Fóra
Pretu-negru di Kauberdi
Negru kriolu di li di es ília
Pretu inpustor rapás formozu
Di arkipélagu di Kauberdi
Kauberdianu interu sabidu
N da-s pa nha konfison
N da-s pa nha batismu
Pa nha krisma pa nha aleluia
Pa marka-m ku prezensa
Subidu riba la na altu
Di nhas gentis grandi
Bibu sakedu na mi
Bibu sakedu dentu´l mi
Y di kes otus nhas gentis grandi
Nteradu na aminézia di Stória
Ki otus argen nos indimigu antigu
Ben ta tenta konta-nu
Más ki sima nu sabe
Prendedu sabedu
Nu ka ta seta nu ka reseta
Nen gosi nen na otu manhan
Purki
Dja nu sabe
Konbersadu
Ma sima Jusus foiba
Palavra sertu mé
Na si tenpu sertu
Ki skravatura kontise
Y padri ba ta da si misa
É si ki palavra
Pretu-negru
Ki N éra ki N é
Ami ki N ka era na flaba
Más N ta torna fla
Ma palavra kel-la
É ami prontu
Djon Badiu di Fóra
Ta fladu ta fla
Ta fladu d´el
Ta faladu d´el
Ta fala di el própi
Na si tenpu sertu..

Lisboa, 19/20/21/22/23/24 di Febreru di 2018

Partilhe esta notícia

SOBRE O AUTOR

Redação